Middeleeuwse dwangburchten van West-Friesland en Alkmaar

[Home][Kaart][Introductie][English ][Burchten/kastelen chronologie][Overige objecten][Artikelen][Pre-Hollandse periode][Gegevens- en bronnen]

[Terug naar inhoud chronologie]      [Home]

De Middelburg in 17^e, 18^e en 19^e eeuw.

Geringe sporen van een ruïne.

Eikelenberg

" Op zulk eenen afstandt van den Torenburg, bezuiden den Weg [Munnikenweg] digt by de Vaart, werdt het Slot Middelburg gestigt. De grondt, daar heden geen overblijfzel is dan de kring der Singels, geringe verheeventheden, door de puinbrokken veroorzaakt en hier en daar door de ruigte uitkijkende, door den naam Keukenweydt kenbaar, vertoonde nog in 't begin der zeventiende Eeuw eenig overschot der Muuren."

Een ongemakkelijke vergissing

Andries Schoemaker (1660-1735) was een textielkoopman uit Amsterdam. Deze man had een grote passie, namelijk het verzamelen van historische en topografische informatie over een tal van steden, plaatsen en bijzondere objecten in Nederland. Samen met zijn zoon Gerrit Schoemaker (1692-1736) reisde hij veel rond en maakte veel aantekeningen van de bijzonderheden die hij bezocht. Helaas was Andries Schoemaker geen getalenteerde tekenaar, en liet daarom veel van zijn tekeningen 'opknappen' door bekende tekenaars in zijn tijd. Daarnaast kopieerde hij ook een aantal tekeningen van deze meesters. In de Koninklijke Bibliotheek bevindt zich een grote collectie van zijn tekeningen, deze staat bekend als de 'Atlas Schoemaker'.
Een van de tekeningen is de 'Toorenburg in welstant' in combinatie met een plattegrond van het kasteel. De tekening van het kasteel zelf is een kopie van tekening van Abraham Rademaker. Echter, met de plattegrond is iets aan de hand. Deze blijkt niet van de Torenburg te zijn maar van de Middelburg. Zoals we ook al in het voorgaande konden zien was al bekend dat de Middelburg een kring van grachten had, en mogelijk werd Schoemaker door een beschrijving over de Torenburg van Eikelenberg op het verkeerde been gezet, waardoor een verwisseling tussen beide kastelen plaatsvond. De aangegeven bouwobjecten zijn erg twijfelachtig.
Om een en ander te bewijzen heb ik een gekopieerde kaart van Metius geraadpleegd, en de locatie van Schoemakers object daar in aangegeven.

Andries Schoemaker 'toorenburg in welstant'/'Platte Grond van Toornburg' Vervaardigd 1710-1735 (Koninklijke Bibliotheek, Den Haag: Atlas Schoemaker)	De vermeende plattegrond van de Torenburg in vergelijking met een detail van een kaart van Eikelenberg (1708), ontleend aan Metius (1624). De 'nieuwe wegh' is feitelijk de Munnikenweg bij Oudorp. (Regionaal Archief, Alkmaar: PR1004103).

Restanten tot onder het maaiveld verwijderd

Voor deze drie eeuwen zijn verder geen bijzonderheden over de Middelburg te vermelden. Het kasteel werd uiteindelijk tot aan de funderingen verwijderd.
Pas in de twintigste eeuw worden de overgebleven funderingen sinds eeuwen weer voor het eerst weer blootgelegd.

Geraadpleegde bronnen een literatuur:
(Lit. 158, S. Eikelenberg, p. 92)