Middeleeuwse dwangburchten van West-Friesland en Alkmaar
[Home][Kaart][Introductie][English ][Burchten/kastelen chronologie][Overige objecten][Artikelen][Pre-Hollandse periode][Gegevens- en bronnen]

[Terug naar inhoud chronologie]      [Home]

Een romantische visie in de 19e eeuw.

Het legendarische kasteel.

(Bijgewerkt op 26-06-2020)
← De Torenburg in de 18de eeuw
De Torenburg in de 20ste eeuw →

Litho van W. J. Hofdijk van de Torenburg uit 1860. Deze afbeelding is duidelijk gebaseerd op de afbeelding van A. Rademaker uit de 18e eeuw.
P.W.M. Trap: (1854) Ingekleurde litho van W. J. Hofdijk van de Torenburg uit 1854. Deze afbeelding is duidelijk gebaseerd op de afbeelding van A. Rademaker uit de 18e eeuw.
(Regionaal Archief Alkmaar, PR 1000795)
Bij het graven van het Noordhollands kanaal in 1821 en vooral in 1835, toen de bocht in dit kanaal werd rechtgetrokken, werden zware fundamenten aangetroffen, waarvan men veronderstelde dat deze van de Torenburg waren geweest. Men vond grondslagen van torens en muurwerk, maar ook de sporen van een houten beschoeiing. Ook vond men wapentuig, huisraad en een schedel. Door deze vondst dacht men dat de positie en een deel van de plattegrond van de Torenburg bekend was geworden. Heden ten dage gaat men er van uit dat de funderingen in werkelijkheid de resten waren van de oudste Friese Poort, die in 1528 werd afgebroken.(Lit. 218)
In het zelfde jaar (1835) werd naast het afbreken van het storende bastion, ook de toenmalige Friese Buitenpoort afgebroken.

Van Lennep en Hofdijk hebben in hun werk van 1860 een beschrijving gegeven van de Torenburg:

"HET KASTEEL TORENBURCHT...Het had vijf torens, waaraan het vermoedelijk zijn naam ontleende. Het was aanvankelijk met drie grachten omgeven, waarvan elke overgang door een versterkte poort ging..".

Van Lennep en Hofdijk gaven nog tal van andere gedetailleerde beschrijvingen, zoals: "..muren zwaar en sterk..." en "..ruime zalen en vertrekken...". Naast de vijf torens zou het kasteel ook een kapel hebben gehad. Een duidelijke romantische visie die zij hadden ontleend aan een beschrijving uit een (overgeschreven) manuscript van de Oudorpse notaris Croll. Het is jammer dat deze bron slecht te controleren is. Ondanks dat, waren Hofdijk en van Lennep zo stellig in hun schrijfstijl, alsof zij alles zelf hebben gezien! (Lit. 9)
Het is duidelijk dat de litho die Trap voor Lennep en van Hofdijk van de Torenburg had gemaakt, is gebaseerd op een honderd jaar oudere tekening van A. Rademaker.

Transcriptie van de legenda:

Titelkader:
Afbeelding der Grondslagen van het 'Kasteel Torenburg', hoedanig zich de selven benevens anderen voorwerpen bij het wegnemen eener bogt in het Gr. N.H. Kanaal in het jaar 1835 hebben voorgedaan.
Geheel onderaan:
Heerestraat

Verklaring:
I. Muurwerk:
a. Lager afgebroken
b. 2 voet lager afgebroken
c. Grondslagen van Torens
d. Schietgaten gelijk waters
e. Steenen Trap
f. Blauwe hoeksteen
II. Paalwerk
g. Schoeijng
h. Steiger
i. Landvasten
III. Voorwerpen van onderscheiden aard
j. Deur- en raamkozijnen
k.                  "
l. Vuurpotje
m. Dolk
n.Poort- of Sluisdeurenspil
o. Schedel
p. Kogels van 36 lb
q. Heide besems (14 voet diep in biezen riet en gesneden kurken)
Plattegrond van de funderingen die bij het vergraven van het Noord-Hollands Kanaal in 1835 werden aantroffen. (Regionaal Archief, Alkmaar).

← De Torenburg in de 18de eeuw
De Torenburg in de 20ste eeuw →

Geraadpleegde bronnen en literatuur:
(Lit. 2, J. van Lennep, W.J. Hofdijk, Deel I/1 p. 89)
(Lit. 9, E.H.P. Cordfunke, p. 143, 144)
(Lit. 218, P. Bitter, p. 60-62, 66)

[Vorige][Kaart][Volgende] [Home]