Middeleeuwse dwangburchten van West-Friesland en Alkmaar
[Home][Kaart][Introductie][English ][Burchten/kastelen chronologie][Overige objecten][Artikelen][Pre-Hollandse periode][Gegevens- en bronnen]

[Terug naar de inhoud van de introductie]     [Home]

Het Slot van Schagen.

Twee torens als herinnering.

(Anno 2000-2003)

Wanneer u een rondwandeling maakt in het oude centrum van de Noordhollandse stad Schagen dan treft u tegenover de Hervormde Kerk het gloednieuw opgetrokken Slot Schagen aan, waarvan alleen de twee ronde hoektorens en de funderingen van de zware brugpijlers in de slotgracht de enige overblijfselen zijn van het oorspronkelijke kasteel.

Aan het einde van de 14e bestond het huis van Schagen reeds als groot woonhuis voor de heer van Schagen, maar in 1440 werd het tot een echt kasteel verbouwd door één van de bastaard zonen van Albrecht van Beieren: Willem de Bastaard van Holland.

Het Slot van Schagen volgens J. Schijnvoet en L. Smids (1706)

Het kasteel had van oorsprong een vierkant grondplan en was omringd door een gracht. Ook was er sprake van een voorburcht aan de noordzijde. Achter deze voorburcht bevond zich een plein, vanwaar een brug (waarvan een deel een ophaalbrug was) naar de poorttoren van de hoofdburcht leidde. Van deze brug zijn de funderingen van de pijlers, na het uitdiepen van de gracht in 2002, weer aangetroffen.

Via de flinke poorttoren kwam men op het binnenplein van het kasteel, dat aan de zuidzijde was begrensd door een woongedeelte, dat aan beide zijden werd geflankeerd door twee robuste hoektorens. Deze torens waren voorzien van weergangen en kantelen. Aan weerzijden van de poorttoren stonden twee ronde hoektorens. Deze hoektorens zijn de laatste (gerestaureerde) originele overblijfselen van het oorspronkelijke kasteel.

Het grondplan en de twee torens van het Schager Slot, zoals dat op het informatiebord viel te zien. Anno 2000

Enkele generaties bleef het kasteel in bezit van de familie van Beieren van Schagen totdat het in 1658 werd verkocht aan George van Cats. Hij was het die de poorttoren en de voormuur liet slopen zodat het kasteel een van voren open karakter kreeg.

In 1676 kocht een nazaat van het geslacht van Beieren van Schagen het kasteel: Floris Carel van Beieren, graaf van Warfusée. Omdat deze familie in België verblijf had, raakte het kasteel in verval.



De restanten werden in 1827 gesloopt en dankzij de gemeente Schagen bleven de twee ronde hoektorens gespaard. De westelijke toren werd gevangenis (deze functie bleef hij overigens houden tot de eerste wereldoorlog), terwijl de oostelijk toren een cipierwoning werd. In 1931 zijn beide torens gerestaureerd, beide voorzien van een rondboogfries en gedekt door veelzijdige leien spits.

>
De westelijke hoektoren. Anno 2000.De oostelijke hoektoren. Anno 2000.
De twee torens. Anno 2000.De voormalige slotgracht. Anno 2000.
Foto's: Ben Dijkhuis

In de negentiger jaren van de vorige eeuw is het plan geopperd tot de herbouw van het Slot Schagen. De burgemeester van Schagen, J. van de Langenberg heeft bij deze plannen een voortrekkersrol vervuld. Deze herbouw betekent geen complete restauratie van het oorspronkelijke kasteel, wel zal het oorspronkelijke uiterlijk tot basis dienen. Architect Wil Schagen, uit Nieuwe Niedorp, heeft op verzoek van de Initiatiefgroep 'Slot Schagen' een ontwerp gemaakt met een verwijzing naar het verleden. Hierbij is gebruik gemaakt van een neostijl, die bewust verwijst naar de gotiek en een robuust materiaalgebruik. Bij het geheel worden beide oorspronkelijke hoektorens in het geheel geïntegreerd.

In 2001 is een begin gemaakt met de bouwactiviteiten. Gedurende de beginfase hiervan zijn op het slotterrein door oudheidkundigen van de Archeologisch Diensten Centrum (ADC) uit Bunschoten opgravingen verricht. Talloze scherven van gebruiksvoorwerpen en serviesgoed uit de 17e werden gevonden. Men ontdekte ook dat de slotgracht zich zeker tot twee meter onder de huidige Torenstraat uitstrekte. Daar zijn nóg oudere scherven gevonden, maar ook sporen van riet en beschoeiing.
Naast deze vondsten zijn in 2002 ook de funderingen van de brugpijlers van de kolossale boogbrug gevonden, alsmede een oude kademuur en een keldertje onder de oostelijke hoektoren.

De herbouw in volle gang De herbouw in volle gang De herbouw in volle gang
De herbouw in volle gang.
Foto´s: Ben Dijkhuis

De realisatie was in september 2002 een feit. Slot Schagen werd op 5 september 2002 officieel geopend door de Commissaris van de Koningin van Noord-Holland de heer mr. H.C.J.L. Borghouts.

Het herbouwde Slot Schagen na oplevering.
Foto´s: Jantine Leeflang.

De nieuwe Ridderzaal zaal biedt gelegenheid voor huwelijksvoltrekkingen, ontvangsten, bijeenkomsten, presentaties, symposia, expositie’s, en kleinschalige muziekuitvoeringen.

Verder zijn er 15 hotelkamers en een VVV ondergebracht.

Voor meer informatie: http://www.slotschagen.nl/

Waar vindt u het Slot van Schagen? In het centrum van de stad Schagen, tegenover (zuidelijk van) de Hervormde Kerk aan de Torenstraat/Torenplein.

Meer foto's van Slot van Schagen van de situatie in 2000
en van de situatie in 2003.
Klik hier voor meer historische informatie over het Slot van Schagen.

De dwangburchten van Floris V:

[Terug naar de inhoud van de introductie] [Home]