Middeleeuwse dwangburchten van West-Friesland en Alkmaar

[Home][Kaart][Introductie][English ][Burchten/kastelen chronologie][Overige objecten][Artikelen][Pre-Hollandse periode][Gegevens- en bronnen]

[Terug naar inhoud chronologie]      [Home]

Nieuwe sporen in de 20^ste en 21^ste eeuw?

Kloostermoppen in het Markermeer

Verzameling kloostermoppen die uit het Markermeer zijn opgedoken. (Foto: Ben Dijkhuis).

Waar het slot te Wijdenes werkelijk heeft gestaan is nog steeds niet bekend. Een vraag met een zweem van geheimzinnigheid, waarmee romantici zich kunnen botvieren. Ondanks van een vermelding uit 1750 van enige overblijfselen, zijn aan het einde van de Zuideruitweg (tegen dijk aan het Markermeer), op de plaats met de naam Hofweide, Hofland of Huis te Wijdenes nooit geen restanten van een kasteel gevonden. (Tegenwoordig vindt u daar een camping met de naam ''t Hof', met de gelijknamige 17e eeuwse boerderij).

Er zijn verschillende theorieën over de vroegere positie van het kasteel:

1. Ter plaatse van het huidige Hofland bij de camping 't Hof. Tot voor kort was deze theorie algemeen gangbaar, later weer door sommigen verworpen.
2. Op een hoog gelegen deel van Wijdenes, bij de kerk.
3. Het zou ook mogelijk kunnen zijn, dat de burcht op een strook land stond, die door het verleggen van de West-Friese Omringdijk is buitengedijkt. Dit stuk land zou door de toenmalige Zuiderzee zijn weggeslagen. De theorie heeft veel voorstanders.

1. Een opmerkelijke zienswijze, aangaande de locatie van het kasteel te Wijdenes. (Naar J. Koeman)
2. Inzake mogelijke lokaties van 'Het Huys te Widenisse'. (Door Ben Dijkhuis en Bernd Ooijevaar)
3. Het Huys te Widenisse. Speurtocht naar het slot onder water. (Door Ben Dijkhuis)

Daarnaast hebben wij aan de hand van een uitgebreide bronnenonderzoek een analyse gemaakt voor de omvang en precieze locatie van het stuk land met de naam 'Hofweyde' of 'Hofland'. Deze namen duiden op een plaats die betrekking heeft op de aanwezigheid van een burcht of kasteel: Reconstructie van de positie en omvang van het Hofland te Wijdenes (met betrekking tot de ligging van het kasteel)(Door Ben Dijkhuis en Bernd Ooijevaar).

Ben Dijkhuis heeft een wetenschappelijk verslag geschreven (2019) dat betrekking heeft op de eerste bouwfase van het huis te Wijdenes en het kasteel van Medemblik. Hierin wordt ook de mogelijke lotgevallen van het huis te Wijdenes besproken (pdf-bestand, downloadbaar)(Lit. 212): Over de primaire bouwfase van de kastelen van Medemblik en Wijdenes

Heden ten dage gaat men ervan uit dat het huis te Wijdenes onder de golven is verdwenen. In 1997 is er op aanwijzing van de historische vereniging 'Suyder Cogge' naar deze plaats gezocht, zodat het kasteel van Wijdenes weer in het nieuws kwam. Duikers gingen onder het ijs van het bevroren Markermeer op zoek naar restanten van het kasteel en deden, zo'n 250 meter uit de kust, een opmerkelijke vondst. Ze vonden bakstenen, z.g.n. kloostermoppen, een soort baksteen dat, in de loop van de 13^de eeuw, in kastelenbouw werd toegepast. Eveneens vond men op basis van zogenaamde side-scan sonarbeelden van Rijkswaterstaat, twee rijen kloostermoppen op de Markermeerbodem.

In 2016, werd het gebied nog eens met side-scan sonar bekeken, dit keer door de Landelijke Werkgroep Archeologie onder Water (LWAOW) met apparatuur van Archeologie West-Friesland, Hoorn. Dit keer werden er geen archeologische aanwijzingen gevonden. Achter de schermen is zelfs geopperd dat er mogelijk sprake is geweest van illegale schatzoekerij. Overigens gaat het onderzoek onder water door.

Geraadpleegde bronnen en literatuur:
(Lit. 36, N. Lakeman, M. Franke)
(Lit.37,38,39,40, perspublicaties)
(Lit. 212, B.G. Dijkhuis)